Το Caffè Florian (καφέ Φλοριάν) που βρίσκεται στο Procuratie Nuove της διάσημης Piazza San Marco (Πλατεία του Αγίου Μάρκου) της Βενετίας , απέναντι από τη Βασιλική του Αγίου Μάρκου ιδρύθηκε το 1720 και είναι το παλαιότερο καφέ σε συνεχή λειτουργία στην Ιταλία αλλά και στην Ευρώπη και ένα από τα παλαιότερα στον κόσμο (το παλαιότερο είναι το Queen’s Lane Coffee House στην Οξφόρδη, που ιδρύθηκε το 1654).
Αν πάτε στη Βενετία ή αν έχετε πάει, μια στάση στο ιστορικό cafe Florian, , ένα από τα αρχαιότερα και παγκοσμίως γνωστά καφέ, είναι απαραίτητη! Αποτελεί θεσμό και σύμβολο της Βενετίας για 300 χρόνια. Είναι ένα από πιο παλιά και πιο ιστορικά καφενεία της Ιταλίας, μαζί με το Καφέ Γκρέκο στη Ρώμη, που εγκαινιάστηκε το 1760, και το Καφέ Κουάντρι (Caffè Quadri), που βρίσκεται κι αυτό στην Πλατεία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, που ιδρύθηκε γύρω στο 1775, πενήντα πέντε χρόνια μετά την ίδρυση του Καφέ Φλοριάν.
Η ιστορία του παλαιότερου καφέ στην Ευρώπη
Το Florian άνοιξε με δύο απλά επιπλωμένα δωμάτια στις 29 Δεκεμβρίου 1720 ως “Alla Venezia Trionfante” (Βενετία η Θριαμβεύτρια), αλλά σύντομα έγινε γνωστό ως Caffè Florian, από τον αρχικό του ιδιοκτήτη Floriano Francesconi. Το Caffè υποστηρίχθηκε στις πρώτες μέρες του από αξιόλογους ανθρώπους, όπως ο θεατρικός συγγραφέας Carlo Goldoni , ο Goethe και ο Casanova , ο οποίος αναμφίβολα ελκύθηκε από το γεγονός ότι το Caffè Florian ήταν το μόνο καφέ που επέτρεπε τις γυναίκες. Αργότερα ο Λόρδος Βύρων , ο Μαρσέλ Προυστ και ο Κάρολος Ντίκενς ήταν συχνοί επισκέπτες. Ήταν ένα από τα λίγα μέρη όπου η πρώιμη εφημερίδα Gazzetta Veneta του Gasparo Gozzi μπορούσε να αγοραστεί στα μέσα του 18ου αιώνα και έγινε τόπος συνάντησης ανθρώπων από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις. Το 1750 το Florian επεκτάθηκε σε τέσσερα δωμάτια.
Το 1773, ο Valentino Francesconi, εγγονός του Floriano Francesconi, ανέλαβε την επιχείρηση στις αρχές του 18ου αιώνα. Το 1796, σε μια ευρωπαϊκή ατμόσφαιρα που χαρακτηριζόταν από τη Γαλλική Επανάσταση, το βενετικό κράτος φοβόταν ότι οι επαναστατικές ιδέες θα μπορούσαν να εξαπλωθούν και στη Βενετία. Το Florian, με τη διεθνή πελατεία του, είχε γίνει τόπος συνάντησης πολλών Γάλλων Ιακωβίνων, έτσι οι Ιεροεξεταστές του Κράτους υποχρέωσαν τον Valentino Francesconi να κλείσει το καφέ. Όταν οι γαλλικοί στρατοί μπήκαν στη Βενετία, τον Μάιο του 1797, ο Valentino Francesconi άφησε την διπλά απαρχαιωμένη πινακίδα “Venice Triumphant” έξω από το καφενείο και την αντικατέστησε με μια που απλώς έφερε το όνομα του θείου του “Florian”.
Το 1814, ο Valentino Francesconi μεταβίβασε το καφέ στον γιο του Antonio.
Μέχρι το 1858, το καφέ είχε περάσει στα χέρια των Vincenzo Porta, Giovanni Pardelli και Pietro Baccanello και χρειαζόταν κάποια αποκατάσταση. Ο Lodovico Cadorin ανατέθηκε να εκτελέσει εργασίες αποκατάστασης και να διακοσμήσει εκ νέου τους εσωτερικούς χώρους. Οι νέες αίθουσες ονομάστηκαν «Sala del Senato» (Αίθουσα Γερουσίας), «Sala Greca» (Ελληνική Αίθουσα), «Sala Cinese» (Κινέζικο δωμάτιο) και «Sala Orientale» (Ανατολίτικο δωμάτιο).
Τον 19ο αιώνα, το Florian έπαιξε ένα ρόλο στο ιταλικό Risorgimento επειδή η «Αίθουσα της Γερουσίας» ήταν το σημείο συνάντησης για μια ομάδα Βενετών πατριωτών. Αυτή η ομάδα είχε καθοριστικό ρόλο στη Βενετική Επανάσταση του 1848 , η οποία θα έδινε τη Βενετία προσωρινά ανεξαρτησία από την Αυστρία. Τις σπασμωδικές ώρες της Επανάστασης, το Florian φιλοξένησε τους τραυματίες πατριώτες, μετατρέποντας σε προσωρινό νοσοκομείο.
Άλλες ανακαινίσεις που έγιναν στο Florian ήταν το 1872 και το 1891, όταν δύο άλλα δωμάτια προστέθηκαν στο καφέ: la “Sala degli Uomini Illustri” (η αίθουσα των επιφανών ανδρών) και το “Sala delle Stagioni” (η αίθουσα των εποχών). Το 1920 προστέθηκε άλλο ένα δωμάτιο: το Liberty Room.
Οι διάσημοι θαμώνες: Το αγαπημένο των διανοούμενων του 19ου αιώνα
Το Καφέ Φλοριάν ήταν το αγαπημένο καφενείο των διανοούμενων του 19ου αιώνα, από τον Καζανόβα ως τον Λόρδο Βύρωνα και από τον Γκαίτε ως τον Μαρσέλ Προυστ, από τον Τζέιμς Τζόις ως τη Γερτρούδη Στάιν. Εδώ συγκεντρώνονταν κορυφαίες προσωπικότητες της Ευρώπης, οι οποίοι γοητεύτηκαν από τη μαγεία του βενετσιάνικου καφέ και εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους σε πίνακες ζωγραφικής και μυθιστορήματα.
Στη δεξίωση των εγκαινίων παραβρέθηκαν διασημότητες της Βενετίας, όπως ο Αντόνιο Σέλβα (Antonio Selva), o αρχιτέκτονας της περίφημης όπερας «Λα Φενίτσε» (La Fenice), του αρχαιότερου θεάτρου της πόλης (1792).
Δια μέσου των αιώνων, το Καφέ Φλοριάν υπήρξε τόπος συνάντησης για την αφρόκρεμα όλων των τεχνών. Ο Ιταλός θεατρικός συγγραφέας Κάρλο Γκολντόνι (Carlo Goldoni, 1707 – 1793) ήταν τακτικός θαμώνας, όπως και ο διάσημος νεοκλασικός γλύπτης Αντόνιο Κανόβα (Antonio Canova, 1757 -1822). Ο Σταντάλ (Stendhal) εδώ πληροφορήθηκε την ήττα του Ναπολέοντα στο Βατερλώ. Ο Ριχάρδος Βάγκνερ (Wagner) συνήθιζε να κάθεται στον επάνω όροφο, ακούγοντας τη μουσική του να παίζεται στο ισόγειο του καφέ.
Η Μαντάμ Ρεκαμιέ (Madame Recamier), ο Σατωμπριάν (Chateaubriandt), ο Αλφρέ ντε Μυσσέ (Alfred de Musset), η Γεωργία Σάνδη (George Sand) και οι αδελφοί Γκονκούρ (Goncourt) ήταν επισκέπτες από τη Γαλλία. Ο Κάρολος Ντίκενς (Charles Dickens), ο Τζων Ράσκιν (John Ruskin) και ο ποιητής της Βικτωριανής εποχής Ρόμπερτ Μπράουνινγκ (Robert Browning) από την Αγγλία.
Το Καφέ Φλοριάν επίσης, περιγράφεται και σε πολλά λογοτεχνήματα, όπως στο μυθιστόρημα Ρόντερικ Χάντσον (Roderick Hudson, 1875) και τη νουβέλα Τα χαρτιά του Άσπερν (The Aspern Papers) του Αμερικανού συγγραφέα Χένρι Τζέιμς (Henry James, 1843 – 1916), όπως και στο «Κι άλλες Αναμνήσεις» (Further Reminiscences, 1889) του Άγγλου μυθιστοριογράφου Άντονυ Τρόλοπ (Anthony Trollope, 1815 – 1882).
Επίσης, πολλοί καλλιτέχνες, όπως ο Καναλέτο (Il Canaletto, 1697 – 1768) και ο Τζουζέπε Μπερτίνι (Giuseppe Bertini, 1825 – 1898), ζωγράφισαν το Καφέ Φλοριάν. Οι τοίχοι του κοσμούνται με πίνακες που απεικονίζουν πλήθη Βενετών συγκεντρωμένα κάτω από τις στοές του και στην Πλατεία του Αγίου Μάρκου απέναντι από το καφενείο.
Μπορεί όλα αυτά να ανήκουν στο πολύ μακρινό παρελθόν, ωστόσο η ιστορία είναι εδώ και η ατμόσφαιρα στο Καφέ Φλοριάν τη θυμίζει σχεδόν σε κάθε του σημείο… Άλλωστε και μόνο η ιδέα ότι κάθεσαι στο ίδιο μέρος που έχουν καθίσει άνθρωποι όπως ο Ντίκενς και ο Γκαίτε είναι από μόνο του συγκλονιστικό!
Τέχνη πάντου…
Το 1858, το καφέ ανακαινίστηκε πλήρως από τον Lodovico Cadorin, επειδή τα δωμάτια δεν είχαν ανακαινιστεί πραγματικά από τον 18ο αιώνα. Ο Cadorin δημιούργησε ένα υπέροχο έργο αναδιακόσμησης, καλώντας τους καλύτερους καλλιτέχνες και τεχνίτες που ήταν διαθέσιμοι στη Βενετία.
Η Sala del Senato (Αίθουσα της Γερουσίας) διακοσμήθηκε από τον Giacomo Casa με τους πίνακες «The Age of Enlightenment, or Progress» «Civilization educing the έθνη» και έντεκα πάνελ που αντιπροσωπεύουν τις Τέχνες και τις Επιστήμες. Ο Κάζα εισήγαγε μασονικά σύμβολα στον πίνακα, υπαινιγμούς για τις στενές σχέσεις της Βενετίας με ορισμένες μυστικές κοινωνίες και τον ιλλουμινισμό.
Το Sala Cinese (Κινεζική Αίθουσα) και το Sala Orientale (Ανατολίτικη Αίθουσα) εμπνέονται από την Άπω Ανατολή με πίνακες εραστών και αδύνατα ντυμένες εξωτικές γυναίκες ζωγραφισμένες από τον Antonio Pascuti.
Το 1872 άλλες δύο μεγάλες αίθουσες προστέθηκαν στο καφέ.
Η Sala degli Uomini Illustri (Αίθουσα των Επιφανών Ανδρών) διακοσμήθηκε από τον Giulio Carlini με πίνακες δέκα αξιοσημείωτων Βενετών: Goldoni, Marco Polo , Titian , Francesco Morosini , Pietro Orseolo , Andrea Palladio , Benedetto Marcello , Paolo Sarpis , και Vettor Dandolo .
Η Sala delle Stagioni (Αίθουσα των Εποχών) ή Sala degli Specchi (Αίθουσα των Καθρεφτών) διακοσμήθηκε από τον Vincenzo Rota με τις φιγούρες των γυναικών που αντιπροσωπεύουν τις τέσσερις εποχές.
Το 1920, κατά την επέτειο της ίδρυσης του καφέ, προστέθηκε άλλη μια αίθουσα: The Sala Liberty . Είναι διακοσμημένο σε στιλ αρ νουβό με ζωγραφισμένους στο χέρι καθρέφτες και πολυτελή ξύλινα μπιντέ .
Από το 1893, μετά από παρότρυνση του Ricardo Selvatico που είχε εμπνευστεί ενώ έτρωγε στην αίθουσα της Γερουσίας, το Florian έγινε το σπίτι της Esposizione Internazionale d’Arte Contemporanea (Διεθνής Έκθεση Σύγχρονης Τέχνης), μια διαρκώς μεταβαλλόμενη έκθεση έργων των καλλιτεχνών της εποχής, γνωστή σήμερα ως Μπιενάλε της Βενετίας .
Από το 1988, το Florian φιλοξενεί μια έκθεση σύγχρονης τέχνης που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια σε συνδυασμό με την Μπιενάλε. Το «Temporanea, η τέχνη του δυνατού στο Caffè Florian» προσκαλεί τους καλλιτέχνες να ερμηνεύσουν ξανά τις αίθουσες του Florian με μια εγκατάσταση. Μεταξύ των καλλιτεχνών που έχουν εκθέσει είναι οι Bruno Ceccobelli, Mimmo Rotella, Fabrizio Plessi, Gaetano Pesce , Luca Buvoli , Arcangelo, Irene Andessner, Fausto Gilberti, Botto&Bruno, Marco Tirelli, Pietro Ruffo και Omar Zhliijani.
📌 Πλατεία Αγίου Μάρκου, 57, Βενετία | www.caffeflorian.com
Δείτε επίσης