Σαν σήμερα 27 Μαρτίου του 1977 και στις 17:07:49 τοπική ώρα, συνέβη η μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία… όταν δύο επιβατικά αεροπλάνα τύπου Boeing 747, που εξυπηρετούσαν τις πτήσεις KLM 4805 και Pan Am 1736, συγκρούσθηκαν σε διάδρομο του Βόρειου Αεροδρομίου της Τενερίφης (τότε «Los Rodeos») στα Κανάρια Νησιά. Η σύγκρουση αυτή προκάλεσε τον θάνατο 583 ανθρώπων και παραμένει μέχρι σήμερα το πιο πολύνεκρο αεροπορικό δυστύχημα στην ανθρώπινη ιστορία.
Ήταν μια ήρεμη Κυριακή, 27 Μαρτίου 1977, όταν δύο γιγαντιαία Boeing 747, το ένα της KLM και το άλλο της Pan Am, ετοιμάζονταν να απογειωθούν από το αεροδρόμιο του Λος Ροντέος στην Τενερίφη. Η ημέρα ήταν ομιχλώδης, και το μικρό αεροδρόμιο είχε γεμίσει με πτήσεις που είχαν εκτραπεί εκεί λόγω μιας βόμβας στο κύριο αεροδρόμιο των Καναρίων Νήσων.
Μια βομβιστική τρομοκρατική επίθεση που είχε προηγηθεί στο Αεροδρόμιο Γκραν Κανάρια και προκάλεσε μόνο τραυματισμούς, είχε ως αποτέλεσμα την ανακατεύθυνση πολλών πτήσεων στο Los Rodeos, μεταξύ των οποίων και των δύο που προκάλεσαν το δυστύχημα. Σύντομα στο αεροδρόμιο δημιουργήθηκε συμφόρηση από τα παρκαρισμένα αεροσκάφη, που κατέλαβαν όλη την επιφάνεια του μοναδικού τροχοδρόμου και τα προς αναχώρηση αεροσκάφη υποχρεώθηκαν να στέκονται στον διάδρομο προσαπογειώσεων. Τούφες πυκνής ομίχλης σέρνονταν στο αεροδρόμιο, οπότε η ορατότητα ήταν πολύ περιορισμένη για τους κυβερνήτες και τον πύργο ελέγχου.
Το αεροσκάφος της KLM, με πιλότο τον έμπειρο κυβερνήτη Γιάκομπ Φαν Ζάντεν (Jacob Veldhuyzen van Zanten), είχε ήδη ανεφοδιαστεί και περίμενε το σήμα για απογείωση. Το αεροσκάφος της Pan Am, με κυβερνήτη τον Βίκτορ Γκραμπς, κατευθυνόταν προς τον διάδρομο για να αποχωρήσει. Όμως η ομίχλη είχε μειώσει την ορατότητα σε ελάχιστα μέτρα.
Ο πύργος ελέγχου, με περιορισμένα τεχνικά μέσα και υπερφορτωμένος από τις πολλές πτήσεις, προσπαθούσε να συντονίσει τις κινήσεις των αεροσκαφών. Μια μοιραία παρεξήγηση στις επικοινωνίες οδήγησε τον πιλότο της KLM να πιστέψει ότι είχε άδεια να απογειωθεί. Ταυτόχρονα, η Pan Am κινούνταν ακόμη στον ίδιο διάδρομο, χωρίς να γνωρίζει ότι η KLM ερχόταν καταπάνω της. Ξαφνικά, μέσα από την πυκνή ομίχλη, οι πιλότοι της Pan Am είδαν το τεράστιο Boeing 747 της KLM να έρχεται καταπάνω τους.
Ο κυβερνήτης της KLM προσπάθησε απεγνωσμένα να σηκώσει το αεροσκάφος, αλλά ήταν ήδη αργά. Η κοιλιά του αεροπλάνου χτύπησε την άτρακτο της Pan Am, προκαλώντας μια τρομακτική έκρηξη. Και τα δύο αεροσκάφη τυλίχθηκαν στις φλόγες. Η καταστροφή ήταν άμεση, με το αεροσκάφος της KLM να διαλύεται ακαριαία, ενώ αυτό της Pan Am έπιασε φωτιά. Η σύγκρουση συνέβη όταν το αεροσκάφος της KLM άρχισε να τρέχει με μέγιστη ισχύ για απογείωση, ενώ το αεροσκάφος της Pan Am, τυλιγμένο στην ομίχλη, βρισκόταν στον διάδρομο ετοιμαζόμενο να στρίψει στον τροχόδρομο. Η σύγκρουση και η πυρκαγιά που προκλήθηκε σκότωσε όλους τους επιβαίνοντες στο πρώτο σκάφος και τους περισσότερους από τους επιβαίνοντες στο δεύτερο, όπου επεβίωσαν 61 άνθρωποι στο εμπρόσθιο τμήμα του αεροσκάφους.
Από τους 583 ανθρώπους που επέβαιναν στα δύο αεροπλάνα, μόνο 61 κατάφεραν να επιβιώσουν, όλοι από την Pan Am. Οι επιζώντες περιέγραψαν σκηνές απόλυτου χάους, καθώς πάλευαν να ξεφύγουν από το φλεγόμενο αεροσκάφος.
Η έρευνα που ακολούθησε αποκάλυψε ότι ο κυβερνήτης της KLM είχε ξεκινήσει την απογείωση χωρίς τελική επιβεβαίωση από τον πύργο ελέγχου, ενώ η Pan Am δεν είχε εγκαταλείψει εγκαίρως τον διάδρομο λόγω κακής ορατότητας και έλλειψης σαφών οδηγιών. Οι μετέπειτα έρευνες των ισπανικών αρχών κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η βασική αιτία του δυστυχήματος ήταν η απόφαση του κυβερνήτη της KLM Γιάκομπ Φελντχόιζεν φαν Ζάντεν να απογειωθεί, επειδή είχε νομίσει λανθασμένα ότι είχε δοθεί άδεια για απογείωση από τον Έλεγχο Εναέριας Κυκλοφορίας. Ολλανδοί ερευνητές έδωσαν μεγαλύτερη έμφαση στην αμοιβαία παρεξήγηση στη ραδιοεπικοινωνία ανάμεσα στο πλήρωμα της KLM και τον έλεγχο κυκλοφορίας, αλλά τελικώς η KLM παραδέχθηκε πως το δικό της πλήρωμα έφερε την ευθύνη για το δυστύχημα και συμφώνησε να αποζημιώσει τους συγγενείς όλων των θυμάτων.
Ήταν η χειρότερη αεροπορική τραγωδία στην ιστορία της αεροπορίας. Το δυστύχημα οδήγησε σε αυστηρότερες διαδικασίες επικοινωνίας μεταξύ των πιλότων και των πύργων ελέγχου, καθώς και στην καθιέρωση τυποποιημένων φράσεων στις ραδιοεπικοινωνίες, προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε παρόμοια καταστροφή στο μέλλον.
Δείτε επίσης
- Τα πιο σκοτεινά και μυστηριώδη δάση του κόσμου
- Ένας Πικάσο, διαμάντια και κοσμήματα στα βάθη της θάλασσας: Το άλυτο μυστήριο της πτήσης 111 της Swiss που συνετρίβη πριν 25 χρόνια παρασύροντας στον θάνατο 229 ανθρώπους…
- Κάλλιο αργά παρά ποτέ…Βιβλίο που δανείστηκε το 1939 επέστρεψε στη βιβλιοθήκη μετά από 84 χρόνια