Αν έχετε πάει ποτέ οπουδήποτε στη Σουηδία, υπάρχει ένα πράγμα που θα έχετε ακούσει σίγουρα -αλλά ακόμα και αν δεν έχετε πάει πιθανόν το έχετε ακούσει, το σουηδικό fika, αυτό το φαινόμενο φαίνεται να έχει κάποιο είδος ιερής διάστασης, που συνορεύει με τη… μανία, ένα καθεστώς σε ολόκληρη τη χώρα. Και κανένα μέρος στη Σουηδία δεν αποτελεί εξαίρεση σε αυτή τη φρενίτιδα του fika. Σας ακούγεται υπερβολικό; Κι όμως δεν είναι καθόλου!
Για τους Σουηδούς το fika είναι κάπως όπως για τους Δανούς το hygge.. Ιερά πράγματα!
Η σουηδική κουλτούρα του fika
Τι σημαίνει κυριολεκτικά η λέξη «φίκα»;
Ας ξεκινήσουμε με τη σημασιολογία . Γραμματικά, το fika είναι ταυτόχρονα ρήμα και ουσιαστικό. Επομένως, μπορείτε εξίσου καλά να πείτε ότι αυτή τη στιγμή «κάνετε fika» (fiking) ή «παίρνετε ένα fika» (taking a fika) στα σουηδικά. Αλλά ετυμολογικά είναι που γίνεται πραγματικά συναρπαστικό! Η λέξη περιβάλλεται από πολλούς μύθους σχετικά με την προέλευσή της, ένας από τους οποίους υποστηρίζει ότι είναι ότι είναι αναγραμματισμός για τον «καφέ» («kaffe» στα σουηδικά). Λέγεται επίσης ότι προέρχεται από το επίθετο «fiken» που δεν χρησιμοποιείται πολύ στις μέρες μας, και σημαίνει να έχεις λαχτάρα ή να έχεις διάθεση για κάτι.
Ας ορίσουμε τη λέξη. Όταν οι Σουηδοί μιλούν για fika, αυτό που εννοούν γενικά είναι ένα διάλειμμα για καφέ. Ο καφές μπορεί να αντικατασταθεί με τσάι ή ακόμα και λεμονάδα, αλλά κάποιο είδος μη αλκοολούχου και κατά προτίμηση ζεστού ροφήματος είναι πάντα μέρος της “deal”. Πιο αυθαίρετη είναι η παρουσία μιας γλυκιάς λιχουδιάς ή ενός σνακ , όπως κέικ ή σάντουιτς.
Καφές & σνακ – Ένας κοινωνικός θεσμός
Όπως πιθανότατα έχετε καταλάβει μέχρι τώρα, το fika παίζει σημαντικό ρόλο στη σουηδική κουλτούρα. Μπορείτε να το ονομάσετε ακόμη και εθνική συνήθεια. Εντούτοις, ενώ η έννοια του να έχεις fika είναι κάτι πολύ πρακτικό στην πραγματικότητα, μπορεί να είναι παράλληλα και αρκετά αφηρημένο, καθώς υπάρχει σε πολλές μορφές και παραλλαγές.
Ακριβώς όπως το κανονικό διάλειμμα για καφέ, το fika μπορεί να είναι μια δικαιολογία για να σταματήσουν οι Σουηδοί να κάνουν κάτι για λίγο που δεν τους αρέσει. Μερικοί άνθρωποι μάλιστα πιστεύουν ότι ένα άτομο που εργάζεται στη Σουηδία δεν ξεκινά πραγματικά να εργάζεται πριν από το πρώτο φίκα της ημέρας (περίπου δηλαδή στις 10 το πρωί). Έτσι, αν χρειάζεται μια παύση από τη δουλειά, αυτή η λέξη των τεσσάρων γραμμάτων μπορεί να σώσει τη μέρα, ακόμα κι αν σημαίνει δέκα λεπτά υπερβολικής κατανάλωσης καφέ ή μια ώρα χαρούμενης αναβλητικότητας.
Αλλά το fika δεν είναι μόνο μια παρεΐστικη δραστηριότητα. Μπορεί επίσης να είναι το κύριο γεγονός της ημέρας. Οι Σουηδοί αυτή την ώρα μπορούν να κάνουν διάφορα πράγματα, πχ να πάρουν τηλέφωνο τη μαμά τους. Και όχι μόνο τηλέφωνο, να την προσκαλέσουν να κάνει φίκα μαζί τους. Έχουν καιρό να δουν τους φίλους τους; Πηγαίνουν μαζί για ένα fika σε ένα hot spot café της πόλης. Θέλουν να συζητήσουν κάτι με έναν πιθανό επιχειρηματικό συνεργάτη; Φίκα! Κάντε το εικόνα. Το φαινόμενο fika είναι ό,τι θέλεις να είναι…
Συχνές ερωτήσεις σχετικά με το fika
Τι να παραγγείλω για fika;
Θα βρείτε όλα τα είδη γλυκών λιχουδιών για fika, αλλά εδώ είναι μερικά τυπικά σουηδικά κλασικά από τη λίστα με τα fika bucket:
Μια φέτα Prinsesstårta : ένα κέικ με μια στρώση παντεσπάνι, μαρμελάδα βατόμουρο, κρέμα, σαντιγί και από πάνω πράσινη αμυγδαλόπαστα. Σερβίρεται συνήθως και ως τούρτα γενεθλίων.
Kanelbulle : Το αγαπημένο τσουρέκι των Σουηδών και μια αληθινή βάση fika, που θα βρείτε σε κάθε αρτοποιείο.
Chokladboll : μεταφράζεται σε «σοκολατένια μπάλα». Μια μπάλα βρώμης με γεύση σοκολάτας, τυλιγμένη σε τριμμένη καρύδα. Αγαπημένο γλυκό των παιδιών.
Kladdkaka : Το κλασικό σουηδικό κέικ, μια πυκνή, κολλώδης και σοκολατένια φέτα , που συχνά σερβίρεται με σαντιγί και μερικές φορές με μούρα.
Πού μπορώ να βρω fika;
Οι πόλεις της Σουηδίας προσφέρουν μια μεγάλη ποικιλία από καφέ, από παραδοσιακά αρτοποιεία μέχρι μοντέρνα στέκια. Δοκιμάστε όσα περισσότερα μπορείτε κατά την επίσκεψή σας.
Τι ώρα της ημέρας έχεις fika;
Η απλή απάντηση είναι: οποιαδήποτε ώρα της ημέρας! Στους χώρους εργασίας είναι σύνηθες να κάνουν διάλειμμα fika πριν από το μεσημεριανό γεύμα και ένα άλλο αργότερα το απόγευμα – πιο συνηθισμένο είναι το πρώτο διάλειμμα οι Σουηδοί το κάνουν γύρω στις 10 το πρωί και το δεύτερο γύρω στις 3 το μεσημέρι. Τα καφέ ανάλογα την πόλη που βρίσκεστε έχουν διαφορετικές ώρες λειτουργίας, οπότε αν θέλετε να επισκεφτείτε ένα συγκεκριμένο, ελέγξτε τις ώρες λειτουργίας εκ των προτέρων.
Δείτε επίσης